Որքանով են առկա ֆինանսական մեխանիզմները նպաստում Հայաստանում «կանաչ» էներգետիկ քաղաքականության զարգացմանը

ԷկոԼուր 

Միանալով կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի գլոբալ գործընթացներին՝ Հայաստանի համար արդի է «կանաչ էկոնոմիկայի» անցման ռազմավարությունը: Հայաստանը պարտավորվել է 35 տարվա ընթացքում սահմանափակել ջերմոցային գազերի արտանետումները 633 միլիոն տոննայի սահմաններում: Ջերմոցային գազերի ազգային կադաստրի համաձայն, ջերմոցային գազերի արտանետումների մեծ մասը՝ 70%-ը, գալիս է էներգետիկ ոլորտից: Այս տոկոսը նվազեցնելու նպատակով իրականացվում են վերականգնվող էներգետիկային և էներգախնայողությանն ուղղված ծրագրեր: Նախատեսված է, որ նմանատիպ ծրագրերի իրականացման համար բանկերի կողմից պետք է տրամադրվեն «կանաչ» վարկեր: «Այսօր և միջազգային ֆինանսական կառույցներին, և հայաստանյան բանկերին տրված է այդ մանդատը, որ կլիմայի փոփոխության խնդիրը լինի «կարմիր գծով» արտահայտված իրենց վարկային պորտֆելներում», - նշեց ՄԱԶԾ կլիմայի փոփոխության ծրագրերի համակարգող Դիանա Հարությունյանը «ԷկոԼուր» մամուլի ակումբում տեղի ունեցած «էներգետիկ «կանաչ» քաղաքականություն՝ ֆինանսներ, ռեսուրսներ, հեռանկարներ» խորագրով կլոր սեղանի ժամանակ:

Հայաստանում վերջին տարիներին գազի և էլեկտրաէներգիայի գների աճը հնարավորություններ է ստեղծել, որ մարդիկ ավելի շատ մտածեն էներգախնայողության մասին, ասաց Հայաստանի վերականգնվող էներգետիկայի և էներգախնայողության հիմնադրամի տնօրեն Թամարա Բաբայանը: «Այս պահին մեր առևտրային բանկերում կան այդպիսի ռեսուրսներ, որոնք կարող են ուղղվել վերականգնվող էներգետիկայի և էներգախնայողության ծրագրերի իրականացմանը: Ցավով նշեմ, որ թեպետ բանկերը հաճախ ստանում են բավականին մեղմ ֆինանսավորում, բայց նրանք ավելացնում են ոչ թե միայն իրենց կապիտալի արժեքը, որը մի գուցե 4.5-5 տոկոս լինի, այլ նրանք ավելի բարձր արժեք են դնում՝ ստանալով բարձր տոկոս, որը մասամբ պայմանավորված է բանկի բնույթով: Նա պետք է ստանա առավելագույն շահույթ: Եթե մի պրոդուկտի համար հերթ է, իմաստ չունի տոկոսը իջեցնել, սա է մեկնաբանությունը: Երկրորդ կողմը նա է, որ մեր Կենտրոնական բանկի կանոնակարգումը բավականին խիստ է և հնարավորություն չի տալիս, որ մյուս բանկերն ավելի մեղմ պայմաններով վարկեր տրամադրեն: Մասնավորապես փոքր վարկերի դեպքում, որը տրամադրվում է բնակիչներին, սահմանափակումը գործում է», - ասաց Թամարա Բաբայանը և շեշտեց, որ բանկերն իրենց հերթին, պետությունն իր հերթին պետք է հասկանան, որ էներգախնայողությունն առաջին հերթին շահավետ է հենց իրենց համար:

«Հաբիթաթ Ֆոր Հյումենիթի Արմենիա» հիմնադրամի ԲԲՇ էներգաարդյունավետության բարձրացման ծրագրի ղեկավար Կարեն Ասատրյանը նշեց, որ բանկերի կողմից տրամադրվող վարկերը դոլլարային են և բավականին թանկ, ինչը խոչընդոտներ է առաջացնում. «Երբ մենք աշխատում ենք համատիրությունների հետ, բանկերի կողմից մեր ծրագրով տրվող վարկի տոկոսադրույքը կազմում է 17 տոկոս: Այսպիսի պայմաններում մենք կարողացել ենք վարկավորել թվով 9 շենքերի էներգաարդյունավետության բարձրացմանն ուղված աշխատանքներ: Եվս մեկ կարևոր խոչընդոտ է այն, որ բանկերը պահանջում են գրավ, անգամ փոքր վարկի դեպքում: Համատիրությունները, չունենալով անշարժ գույք, բախվում են մեծ խոչընդոտների առջև այս հարցում: Շուկայի զարգացման համար ՀՀ գործող բանկերը պետք է վերանայեն իրենց մոտեցումները համատիրությունների նկատմամբ»:

«ԱՐԱՐԱՏԲԱՆԿԻ  կողմից մշտապես ուշադրության կենտրոնում են եղել այն վարկառուները, որոնց ներդրումները կհանգեցնեն  շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունների նվազեցմանը, էներգախնայողությանը, ածխաթթու գազերի արտանետումների նվազեցմանը, վերականգնվող էներգիայի օգտագործմանը, ալտերնատիվ տեխնոլոգիաների ներդրմանը և այլն: Էներգախնայողության վարկավորում իրականացնելով՝ երկու կարևորագույն հարցեր ստանում են միաժամանակյա լուծում: Նախ,  կրճատելով ամենամսյա սպառած էլեկտրաէներգիայի դիմաց գոյացող վճարները,  նվազում է վարկառուի արտադրանքի  ինքնարժեքը` այն ավելի մրցունակ դարձնելով թե տեղական, թե արտերկրյա շուկայում, և մյուս կարևոր արդյունքը`  շրջակա միջավայրի վրա բացասական  ազդեցությունների կրճատումն է: Չնայած, այս վարկերը հիմնականում տրամադրվում են արտարժույթով, սակայն ցածր են  տարեկան տոկոսադրույքները:

Պետք  է փաստել, որ հիմնականում մեր բիզնես միջավայրը  պատրաստ է և  ցանկություն ունի օգտվել էներգախնայող վարկատեսակներից:  Սակայն,  շատ դեպքերում,  իհարկե, որոշակի ռիսկեր  կան՝ կապված արտարժույթի փոխարժեքի  հնարավոր տատանումների, կամ ուղղակի նոր տեխնիկական ներդրման  էֆեկտիվության առումով: Այս դեպքում էլ մեր մասնագիտական խումբը  օգնում է վարկառուներին գնահատել առկա խնդիրները: Հարկ եմ համարում նշել, որ բնապահպանական խնդիրների առկայության դեպքում Բանկի կողմից կազմվում են ազդեցությունների նվազեցումներին ուղղված միջոցառումների իրականացման ծրագիր, ժամանակացույց, և սպասարկման ողջ ժամանակահատվածում վերահսկվում է նշված միջոցառումների ծրագրով նախատեսված գործողությունների իրականացումը»,- ասաց «ԱՐԱՐԱՏԲԱՆԿ» ԲԲԸ Կորպորատիվ գործառնությունների վարչության պետի տեղակալ Տիգրան Եսայանը:

«Վարկերի տոկոսադրույքների վրա ազդող գործոնային միջավայրը (այդ թվում նաև արտաքին) հնարավորություն չի ստեղծում նվազեցնել տոկոսադրույքները, որով պայմանավորված  բանկերի կողմից առաջարկվող վարկերի տոկոսադրույքների իջեցման հնարավորություն չի ստեղծում:

Մեր Բանկի կողից Էներգախնայող ծրագրերի համար  տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքները հնարավոր նվազագույնն են:

Հարկ եմ համարում նշել, որ Բանկն իր կողմից որդեգրած սոցիալական կորպորատիվ պատասխանատվության շրջանակներում իրականացրել է և շարունակում է իրականացնել ծրագրեր, որոնք ուղղված են էներգախնայողությանը և նպատակ ունեն նպաստել կանաչ տնտեսության գաղափարի տարածմանը»,- ասաց «ԱԿԲԱ-Կրեդիտ ԱԳՐԻԿՈԼ» բանկի ՓՄՁ եւ կորպորատիվ բիզնեսի պրոդուկտների կառավարման եւ վաճառքների բաժնի գլխավոր մասնագետ Միխայել Ամիրխանյանը:

Բանկի ներկայացուցիչը իր խոսքում նշեց, որ ներկայումս շրջանառության մեջ է գտնվում «Բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մասին» ՀՀ oրենքում փոփոխություններ կատարելու  նախագիծը, ինչը հետագայում կհեշտացնի համատիրությունների հետ բանկերի աշխատանքը:

«Հաբիթաթ  Ֆոր Հյումենիթի Արմենիա» հիմնադրամի «Վերականգնվող էներգիայի և էներգիայի արդյունավետ օգտագործման հնարավորությունը Վայք և Սպիտակ քաղաքներում» ծրագրի ղեկավար Սերգեյ Արզումանյանի խոսքով՝ գլխավոր բարդությունն այն է, որ մարդիկ չունեն ներդնելու պատրաստակամություն և իրենց դժվար է հասկացնել, որ այդ գումարը, որը իրենք ներդնելու են, իրենց խնայած գումարի մի մասն է լինելու:  

«Ամենակարևոր ֆինանսավորման աղբյուրը հենց այն ռեսուրսն է, որն այդ ֆինանսավորումը բերում է, - ասաց Թամարա Բաբայանը, - դրա փայլուն օրինակն են մեր հիմնադրամի կողմից արված ծրագրերը: Մենք մոտ 60 ծրագիր արդեն ավարտել ենք, որտեղ ֆինանսավորել ենք ներդրումներ էներգախնայողության մեջ՝ պատուհաններ են փոխվել, դրվել են ջրատաքացուցիչներ, արվել է պատերի ջերմամեկուսացում, տանիքի ջերմամեկուսացում, ջեռուցման համակարգի արդիականացում, և արդյունքում ստացվել է խնայողություն միջինը մոտ 50 տոկոս, և այդ խնայողությունից վերադարձնում են հիմնադրամին միջոցները: Այսօր մենք ունենք 105-106 տոկոս վերադարձելիություն, և այս 1-2 տարվա արվածից հետ եկածը այսօր մենք օգտագործում ենք մեր ծրագրերի համար»:

Նյութը պատրաստել է «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ն «Հայաստանի երկամյա առաջընթացի առաջին զեկույցը ՄԱԿ ԿՓՇԿ-ին» ՄԱԶԾ-ԳԷՖ/00079327» ծրագրի շրջանակներում:

Սույն հրապարակման մեջ արտահայտած տեսակետները հեղինակային են և պարտադիր չէ, որ համընկնեն ՄԱԿ-ի` ներառյալ ՄԱԶԾ-ի կամ ՄԱԿ-ի անդամ պետությունների  պաշտոնական դիրքորոշման հետ:

Մայիս 18, 2016 at 19:25