Մայիսի 14-ին Երևանում մեկնարկում է Վերակառուցման և եվրոպական բանկի (ՎԶԵԲ) տարեկան ժողովը։
Այս միջոցառմանն ընդառաջ Cee Bankwatch Network-ը հրապարակել է քաղաքացիական հասարակության համատեղ հայտարարությունը ՎԶԵԲ-ի Բնապահպանական և սոցիալական և Տեղեկատվության հասանելիության քաղաքականությունների նախագծերի վերաբերյալ։ Հայտարարությանը միացել է նաև «Էկոլուր» տեղեկատվական ՀԿ-ն։
Հայտարարության մեջ նշված է․
«ՎԶԵԲ-ի բնապահպանական և սոցիալական քաղաքականության և տեղեկատվության հասանելիության քաղաքականության թարմացումների նախագիծը սահմանում է ՎԶԵԲ-ի կողմից աջակցվող ծրագրերի բնապահպանական և սոցիալական պահանջները և Բանկի պատշաճ ուսումնասիրության ընթացակարգերը: Այնուամենայնիվ, չնայած որոշ բարելավումներին, այս երաշխիքների նախագծերը բավարար չեն մարդու իրավունքների հարգումն ու պաշտպանությունն ապահովելու համար, հատկապես ժողովրդավարական զգալի պակաս ունեցող երկրներում: Հետևաբար, մենք վճռականորեն հորդորում ենք ՎԶԵԲ-ին ուժեղացնել մարդու իրավունքների պատշաճ ջանասիրությունը հետևյալ եղանակներով՝ իր ներդրումների ազդակիր համայնքներին պաշտպանելու համար՝
- Բարելավել բնապահպանական և սոցիալական տեղեկատվության բացահայտումը
- ՎԶԵԲ-ի մոտեցումը Ծրագրի ռիսկերի գնահատման մասով պետք է լինի թափանցիկ, որպեսզի քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին հնարավորություն տրվի հետադարձ կապ ապահովել և Բանկի կողմից արդյունավետ մոտեցում որդեգրել: ՎԶԵԲ-ը պետք է հանրայնացնի ռիսկերի գնահատման իր մեթոդաբանությունը և բնապահպանական, սոցիալական և մարդու իրավունքների պատշաճ ուսումնասիրության ընթացակարգերը:
- ՎԶԵԲ-ը պետք է բարելավի իր մոտեցումը բնապահպանական և սոցիալական տեղեկատվության բացահայտման վերաբերյալ միջին և ցածր ռիսկայնության (B կատեգորիա) նախագծերի մասով, որոնք կազմում են ՎԶԵԲ-ի նախագծերի պորտֆելի մեծ մասը: Թեև երաշխիքների նախագծով առաջարկվում է ընդլայնված բացահայտում B կատեգորիայի նախագծերի համար, որոնք կարող են էական ազդեցություն ունենալ կենսաբազմազանության և հողերի ձեռքբերման վրա, անհրաժեշտ են լրացուցիչ փոփոխություններ: Այս կատեգորիայի բոլոր նախագծերի պարտադիր բացահայտումը կարևոր է՝ մասնավորպես հանրային հատվածի հաճախորդների ներգրավման դեմքում: Նման միջոցը կբարձրացնի թափանցիկությունը պետական հատվածում և կհեշտացնի շահագրգիռ կողմերի և իրավատերերի, այդ թվում՝ հարկ վճարողների հետ արդյունավետ ներգրավվածությունը:
- ՎԶԵԲ-ը պետք է պարբերաբար հրապարակի բնապահպանական և սոցիալական մոնիտորինգի հաշվետվությունները բոլոր նախագծերի համար՝ շարունակական պատշաճ ուսումնասիրություն ապահովելու և շահագրգիռ կողմերի բովանդակալից ներգրավմանը նպաստելու համար: Երաշխիքների նախագծով առաջարկվում է, որ միայն բարձր ռիսկային (Ա կատեգորիա) նախագծերը, որոնք կազմում են ՎԶԵԲ-ի ծրագրերի պորտֆելի չնչին մասնաբաժինը, պետք է ենթարկվեն բնապահպանական և սոցիալական գործողությունների ծրագրի իրականացման հաշվետվությունների հրապարակմանը, և որ ֆինանսական միջնորդները պետք է զեկուցեն բնապահպանական և սոցիալական կառավարման համակարգերի իրականացման վերաբերյալ: Այնուամենայնիվ, այս հաշվետվությունները պետք է հրապարակվեն ամեն տարի (ոչ միայն ծրագրի ավարտից հետո), որպեսզի ապահովվեն ընթացքի անհրաժեշտ ուղղման պարբերական հնարավորություններ և հեշտացնեն իրավատերերի կարծիքը: Այնուամենայնիվ, ՎԶԵԲ-ը պարտավորություն չի ստանձնել ապահովել տարեկան բնապահպանական և սոցիալական աուդիտի հաշվետվությունների հրապարակումը միջին և ցածր ռիսկայնության (B կատեգորիա) նախագծերի համար: Ծրագրի բնապահպանական և սոցիալական կատարողականի վերաբերյալ հրապարակայնորեն բացահայտված տեղեկատվության բացակայությունը սահմանափակում է ՎԶԵԲ-ի կողմից հանրային մոնիտորինգի և ռիսկերի արդյունավետ կառավարման հնարավորությունները:
- Հաշվի առեք իրավատերերի տեսակետները և պատասխանատվություն ստանձնեք նախագծի ստուգման համար
- ՎԶԵԲ-ը պետք է ակտիվորեն տեղեկատվություն փնտրի իրավատերերից՝ որպես իր պատշաճ ուսումնասիրության մաս, այդ թվում՝ կանոնավոր այցելությունների և համայնքի անդամների, աշխատողների և այլ իրավատերերի հետ ներգրավվելու միջոցով, հատկապես ԵՄ-ից դուրս իրականացվող նախագծերի համար: Սա պետք է ներառի բոլոր փուլերը՝ սկզբնական ռիսկերի զննումից և գնահատումից մինչև իրականացում և մոնիտորինգ: Սա թույլ կտա ընդլայնել ծրագրերի դասակարգումը, այլընտրանքների դիտարկումը, պատվիրատուի կողմից տրամադրված տեղեկատվության ստուգումը և ապահովել համարժեք գնահատման և արդյունավետ մեղմացման միջոցառումների իրականացումը: Թեև ՎԶԵԲ-ը պնդում է, որ այս քայլերը ձեռնարկվում են որոշակի դեպքերում, Բանկի մոտեցումը պետք է համակարգված կերպով ներառվի իր երաշխիքների մեջ:
- Գնահատել և լուծել վրեժխնդրության ռիսկերը
- ՎԶԵԲ-ը պետք է պատասխանատվություն ստանձնի հաշվեհարդարի ռիսկի գնահատման և մեղմացման համար և մշակի արդյունավետ արձագանքման մեխանիզմ: Երաշխիքների նախագիծը լրացուցիչ պահանջներ է ներկայացնում հաճախորդներին: Այնուամենայնիվ, հաճախորդներին հանձնարարված է ինքնուրույն իրականացնել վրեժխնդրության ռիսկի գնահատում: Հաշվի առնելով, որ հաճախորդը սովորաբար այդ վրեժխնդրությունների հեղինակն է, այս մոտեցումը չի կարող արդյունավետ համարվել: Հետևաբար, շատ կարևոր է, որ ՎԶԵԲ-ն ուժեղացնի իր գնահատականը, մոնիտորինգը և վրեժխնդրությունների հարթեցումը ծրագրի ողջ կյանքի ընթացքում՝ հստակորեն սահմանելով ընթացակարգերն ու գործողությունները, որոնք Բանկը կիրականացնի վրեժխնդրությունների մասին պնդումները հարթելու համար:
- Կիսեք փոխհատուցման պատասխանատվությունը
- Երաշխիքների նախագիծը ամրապնդում է այն պահանջը, որ հաճախորդն է բացառապես պատասխանատու փոխհատուցում տրամադրելու համար: Սա բավարար չէ։ ՎԶԵԲ-ը պետք է նաև պարտավորվի միջոցներ տրամադրել այն դեպքերում, երբ իր գործողությունները կամ բացթողումները նպաստում են վնասի պատճառմանը: Օրինակ, այն դեպքերում, երբ ՎԶԵԲ-ը չի կատարում ՎԶԵԲ-ի բնապահպանական և սոցիալական քաղաքականությունը, և այդ անհամապատասխանությունը նպաստում է վնասի պատճառմանը, ՎԶԵԲ-ը պետք է բաժանի հաճախորդի հետ փոխհատուցման պատասխանատվությունը: Սա միշտ չէ, որ ենթադրում է ֆինանսական փոխհատուցում, այլ ավելի շուտ, ինչ փոփոխություն է անհրաժեշտ վնասը վերացնելու համար: Այդ նպատակով ՎԶԵԲ-ը պետք է ապահովի, որ ֆինանսավորումը հասանելի լինի ՎԶԵԲ-ի և պատվիրատուի կողմից ձեռնարկվող ուղղիչ գործողությունների համար:
- ՎԶԵԲ-ը պետք է մշակի ելքի պատասխանատու սկզբունքներ՝ ապահովելու այն, որ ներդրումներից դուրս գալու ժամանակ անաչառ չթողնի բնապահպանական և սոցիալական վնասները:
- Խուսափեք հաշվետվողականության հետագա թուլացումից
- ՎԶԵԲ-ի կողմից առաջարկված կառավարման մակարդակով բողոքների լուծման մեխանիզմը չպետք է ներառվի քաղաքականության մեջ: Առաջարկվող մոտեցումը վտանգում է թուլացնել ՎԶԵԲ-ի գոյություն ունեցող մեխանիզմները, ինչպիսիք են 3 Ծրագրի Անկախ հաշվետվողականության մեխանիզմը, Համապատասխանության գլխավոր տնօրենի գրասենյակը, տեղեկատվության հասանելիության բողոքարկման խորհուրդը և ծրագրի մակարդակով բողոքների լուծման մեխանիզմները: Բանկը պետք է կենտրոնանա առկա խնդիրների լուծման և հաշվետվողականության մեխանիզմների արդյունավետ գործունեության բարելավման վրա, այլ ոչ թե դրանք բազմապատկելու։
- ՎԶԵԲ-ը պետք է պահանջի, որ այլ ֆինանսական հաստատությունների կողմից համաֆինանսավորվող նախագծերի գնահատման, մշակման և իրականացման իր առաջարկած ընդհանուր մոտեցումը համապատասխանի ՎԶԵԲ-ի բնապահպանական և սոցիալական քաղաքականությանը: Երաշխիքների նախագիծը ցույց է տալիս, որ ծրագրերի բնապահպանական և սոցիալական կատարողականը պետք է չափվի հաճախորդի և վարկատուների կողմից համաձայնեցված ընդհանուր մոտեցման հիման վրա: Այս ռազմավարությունը, ամենայն հավանականությամբ, կխաթարի ՎԶԵԲ-ի բնապահպանական և սոցիալական չափանիշները և նրա հաշվետվողականությունը սեփական քաղաքականության պարտավորությունների և ձգտումների առումով:
- Բանկը պետք է վերականգնի Օրհուսի կոնվենցիայի հղումը ՎԶԵԲ-ի քաղաքականության պարտավորությունների բաժնում՝ այսպիսով ցույց տալով իր հանձնառությունը հանրությանը տեղեկատվության հասանելիության և բնապահպանական հարցերի վերաբերյալ որոշումների կայացմանը հասարակության մասնակցության նկատմամբ: Սա հաճախորդների համար կլինի հստակ ուղերձ առ այն, որ նրանք պետք է գործեն Կոնվենցիայի համաձայն՝ անկախ նրանից, թե իրենց երկիրը կոնվենցիայի կողմ է, թե ոչ:
- Բանկը պետք է վերականգնի Ֆինանսական միջնորդների ուղղորդման ցուցակը (այն վերականգնվել է 2019 թվականին՝ որպես առևտրային բանկերի միջոցով ֆինանսավորվող փոքր ՀԷԿ-երի հետ կապված խնդիրների պատասխան), միջանկյալ ներդրումների պատշաճ ուսումնասիրությունը, թափանցիկությունը և հաշվետվողականությունը բարելավելու նպատակով:
Հայտարարությանը միացել են՝
A 11 - Initiative for Economic and Social Rights, Serbia
Accountability Counsel
African Law Foundation (AFRILAW), Nigeria
Arab Watch Coalition
Association ‘Ecoforum of Kazakhstan’
Bankwatch Network
Bank Information Center
Bir Duino Kyrgyzstan
Business & Human Rights Resource Centre
Cairo Institute for Human Rights Studies, MENA region
Centre for Community Mobilization and Support, Armenia
Centre for Environmental Initiatives ‘Ecoaction’, Ukraine
Centre for Research and Advocacy, Manipur
Civic IDEA, Georgia
Crude Accountability, USA
Defenders in Development Campaign
Development Center Tarakkiet, Tajikistan
Derecho Ambiente y Recursos Naturales, Peru
Eco China Info Initiative Group
Ecological Right NGO, Armenia
Ecological Society Green Salvation, Republic of Kazakhstan, Almaty
"Ecolur" informational NGO, Armenia
Ecosense, Ukraine, Zaporizhzhia
Elseidi law firm, Egypt
Erfaan Hussein Babak - The Awakening, Pakistan
FIDH (International Federation for Human Rights)
Georgian Young Lawyers’ Association (GYLA), Georgia
Global Labor Justice
Human Rights Society of Uzbekistan' Ezgulik'
Inclusive Development International
Initiative for Right View (IRV)
Interamerican Association for Environmental Defense - AIDA
International Accountability Project
Jamaa Resource Initiatives, Kenya
Just Finance International
Lawyers’ Association for Human Rights of Nepalese Indigenous Peoples (LAHURNIP)
LSD Senegal
MenaFem Movement For Economic, Development And Ecological Justice
MoveGreen, Kyrgyzstan
National Ecological Center of Ukraine
NGO Ecoclub, Ukraine
Nemolchi.Uz, Uzbekistan
Oil Workers Rights Protection Organization, Azerbaijan
Organic Agriculture Association
Oyu Tolgoi Watch
Protection International
Public Association Echo, Kazakhstan
Public Fund “EMIR”, Kazakhstan
Razom We Stand
Reactor - Research in Action, North Macedonia
Recourse
Republican Center Gutta-Club, R. Moldova
Rivers without Boundaries Coalition, Mongolia
Rivers without Boundaries International Coalition
Social Justice Center, Georgia
Transparency International Anticorruption Center, Armenia
Urban initiative Peshcom (public fund Peshcom), Kyrgyzstan
Urgewald
Uzbek Forum for Human Rights
Witness Radio, Uganda
Zero Waste Society, Ukraine»:
Մայիս 14, 2024 at 11:02