Ո՞ւմ է ծառայում «Առնիկա»-ն Սյունիքում․ տեղի համայնքներին և բնությանը

arnika.org

Մենք՝ չեխական «Առնիկա» ոչ կառավարական կազմակերպությունը, աշխատում ենք Հայաստանում 2009 թվականից։ Համագործակցելով մեր տեղական գործընկերների՝ «Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի և և անկախ տեղեկատվական «Էկոլուր» ՀԿ-ի հետ, մենք զբաղվում ենք արդյունաբերական աղտոտվածության մոնիթորինգով, տրամադրում ենք շրջակա միջավայրի վերաբերյալ տվյալներ տեղի համայնքներին, օգնում ենք նրանց պաշտպանել իրենց իրավունքները առողջ շրջակա միջավայրում ապրելու և մշակում ենք Լոռու և Սյունիքի մարզերի «կանաչ» զարգացման հնարավոր ուղիներ։

Ինչպես մեր հայրենի երկրում՝ Չեխիայում, մեր ռազմավարական նպատակը պարզ է՝ գիտական ​​հետազոտությունների զարգացումը, քաղաքացիական հասարակության հզորացումը և բոլորի համար կայուն ապագայի կառուցումը։ Այս աշխատանքը հիմնված է բնապահպանական ժողովրդավարության սկզբունքների և միջազգայնորեն ճանաչված արժեքների վրա:

Առաջին հերթին, սա յուրաքանչյուր մարդու իրավունքն է ապրելու մաքուր, առողջ և կայուն միջավայրում, որը ՄԱԿ-ը սահմանում է որպես մարդու հիմնարար իրավունքներից մեկը, ինչպես նաև մարդկանց իրավունքը՝ լինելու իրազեկված և մասնակցելու շրջակա միջավայրի վրա հանքարդյունաբերության ազդեցության վերաբերյալ որոշումների կայացման գործընթացին, որն ամրագրված է, օրինակ, Օրհուսի կոնվենցիայով։

Մենք միշտ բաց ենք տեղական ինքնակառավարման մարմինների, պետական ​​և ոչ պետական շահագրգիռ կողմերի հետ համագործակցության համար: Մենք հանձնառու ենք տրամադրել բաց և ճշգրիտ տեղեկատվություն մեր աշխատանքի արդյունքների և նպատակների մասին: Մեր նախաձեռնությունները հիմնված են տեղական վստահելի գործընկերների հետ կայուն համագործակցության և քաղաքացիական հասարակության հետ փոխգործակցության վրա:

Սակայն վերջերս հնչում են մեղադրանքներ, որոնք կասկածի տակ են դնում մեր գործունեությունը։ Դեղին մամուլը, առանց որևէ ապացույց ներկայացնելու, տարածել է մի քանի հոդված՝ ակնարկելով, իբր «Առնիկա»-ն գործում է՝ Ադրբեջանի շահերից ելնելով։

Այդ նյութերում պնդում են, որ մեր գործունեությունը սատարում է Ադրբեջանի էքսպանսիոնիստական ձգտումները, մասնավորապես, Սյունիքի միջանցքի հետ կապված՝ իբր վարկաբեկելով հայաստանյան արդյունաբերությունը և հանքարդյունաբերությունը։

Մենք կտրականապես հերքում ենք այս մեղադրանքները։ Քանի որ դրանք վերաբերում են Չեխիայի արտաքին գործերի նախարարության Անցումային համագործակցության ծրագրի աջակցությամբ և բազմաթիվ գործընկերների հետ սերտ համագործակցությամբ Հայաստանում իրականացվող մեր աշխատանքին, հարկ ենք համարում մեկնաբանել այդ հայտարարությունները և պարզաբանել իրավիճակը։

Մեր գործունեությունը Հայաստանում երկարաժամկետ է և ունի հստակ նպատակներ։ Մենք քարտեզագրում ենք և իրազեկում քաղաքացիներին արդյունաբերական տարածքների աղտոտվածության մասին՝ հաճախ կապված օգտակար հանածոների արդյունահանման և վերամշակման հետ:

Օրինակ, մեր երկարաժամկետ աշխատանքի շրջանակում մենք հրապարակեցինք Արարատի, Կոտայքի, Լոռու և Արագածոտնի մարզերում ոսկու արդյունահանման և վերամշակման բնապահպանական և առողջապահական ազդեցությունների համապարփակ ուսումնասիրություն:

Մեր եզրահանգումները համահունչ են աշխարհի այլ գիտական ​​ուսումնասիրությունների տվյալների հետ, որոնք հաստատում են, որ ոսկու արդյունահանումը կապված է տեղական համայնքների վրա ծանր մետաղների վտանգավոր մակարդակների ազդեցության հետ (օրինակ՝ այստեղ):

Մենք արձագանքում ենք հայաստանյան քաղաքացիական հասարակության և այն համայնքների դիմումներին, որտեղ աշխատում ենք: Օրինակ, մեր վերլուծական ուսումնասիրությունները շրջակա միջավայրի աղտոտվածությամբ մտահոգ Հայաստանի քաղաքացիներին տրամադրում են  նոր գործիքներ իրենց իրավունքների պաշտպանության համար՝ հիմնված մասնագիտորեն ​​գնահատված և օբյեկտիվորեն ստուգված տվյալների վրա:

«Առնիկա»-ի գործունեությունն ուղղված է նրան, որպեսզի օբյեկտիվ աջակցություն ցուցաբերվի այն երկրներին, որտեղ մենք աշխատում ենք՝ աջակցելով քաղաքացիներին լուծումներ գտնել էական և ծախսատար արտաքին հետևանքներով բնապահպանական խնդիրների համար։

Երկարաժամկետ հեռանկարում նման բացասական հետևանքները վնասում են ոչ միայն աղտոտված տարածքների բնակիչներին, այլև հանրային առողջությունը և ամբողջ երկրի բնական ժառանգությունը:

«Առնիկան» ոչ քաղաքական կազմակերպություն է։ Այնուամենայնիվ, ինչ վերաբերում է Հայաստանին, մենք հրապարակայնորեն դատապարտել ենք Ադրբեջանի ներխուժումը Լեռնային Ղարաբաղ 2023 թվականին և սկսել ենք դրամահավաք-արշավ՝ օգնելու մարդկանց, ովքեր ստիպված են եղել լքել ադրբեջանական ուժերի կողմից գրավված տարածքները։

Մենք անհամբեր սպասում ենք մեր հայ գործընկերների հետ հետագա համագործակցությանը։ Արդյունաբերական և հանքարդյունաբերական աղտոտվածության վտանգի առջև կանգնած համայնքների հետ մեր փոխգործակցությունը հաստատում է, որ մեր աշխատանքը կարևոր է։

Մարտ 11, 2025 at 16:54