Հեծանիվ, ջահ, արդուկ, թեյնիկ, վարսահարդարիչ… Թվարկվածը տնտեսական իրերի խանութ այցելելու ցուցակ չէ, այլ Սևանից ու Սևան թափվող գետերից դուրս բերված իրերի մի փոքր մասը միայն: Այս իրերը ցուցադրված էին 2021թ. հուլիսի 15-ին Գեղարքունիքի մարզի Արծվանիստ համայնքում տեղի ունեցած «Թափոնների երկրորդ կյանքը» խորագրով ցուցահանդեսին: Այն իրականացվել է Գերմանիայի միջազգային համագործակցության ընկերության (ԳՄՀԸ), ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության և ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից համատեղ իրականացվող «Գետերի ափամերձ տարածքների վերականգնում Հայաստանում» ՔՈՎԻԴ-19-ի արձագանքման ծրագրի շրջանակներում:
Ծրագրի շրջանակներում նշված 10 համայնքների բնակիչները մասնակցել են վերապատրաստման դասընթացների՝ թափոնների տեսակավորման, ինչպես նաև՝ դրանց վերամշակման և երկրորդային օգտագործման թեմաներով: Ցուցահանդեսի շրջանակներում ցուցադրված էին նաև տեղի բնակիչների հավաքած թափոններից պատրաստված իրերը, ինչպես նաև՝ մաքրման աշխատանքների ընթացքը ներկայացնող լուսանկարներ:
Մաքրման աշխատանքներից զատ Սևանա լիճ թափվող գետերի ափամերձ հատվածներում «ԷՅ ԹԻ ՓԻ» բարեգործական հիմնադրամի հետ համագործակցությամբ իրականացվել է ուռենու կտրոնների տունկ: Ծրագրի ղեկավար Ալլա Բերբերյանը ԷկոԼուրի հետ զրույցում ասաց, որ 2020թ. վերջին մեկնարկած ծրագրի շրջանակներում արդեն իսկ իրականացվել է 520 հազար ուռենու կտրոնի տունկ: «Ծառատունկ կիրականացնենք նաև աշնանը: Նպատակ ունենք թիրախը հասցնել մեկ միլիոնի»,- նշեց նա:
Բացի այդ, մինչ 2021թ. դեկտեմբեր ընթացող ծրագրի ընթացքում նախատեսվում է Սևան թափվող գետերի ափամերձ հատվածների մաքրում նաև այլ համայնքներում: «Մաքրման աշխատանքներ կիրականացնենք նաև այլ տարածքներում՝ մեծացնելով շեշտադրումը կայունության վրա, նոր գաղափարներ ու միջոցառումներ կլինեն՝ ուղղված կայունությանը, կրթական միջոցառումների անցկացմանն ու իրազեկվածության բարձրացմանը»,- ընդգծեց նա: Ալլա Բերբերյանը հույս հայտնեց, որ բնակիչների կողմից իրականացված այս ծավալուն աշխատանքի արդյունքները մնայուն կլինեն: «Պետք է այնպես անենք, որ մաքրված գետերը շարունակեն մաքուր լինել»,- նշեց նա:
Անդրադառնալով ծրագրի սոցիալ-տնտեսական բաղադրիչին՝ Ալլա Բերբերյանը նշեց, որ այն ուղղված է COVID-19-ի սոցիալ-տնտեսական հետևանքների մեղմմանը Գեղարքունիքի մարզում: «Բացի այն, որ բնապահապանական խնդիրներ ենք լուծում, ծրագիրն ապահովում է տեղի բնակիչների եկամուտը, նրանք վճարվել են մաքրման աշխատանքների և ուռենու կտրոնների տունկի դիմաց»,- ասաց նա: Ըստ նրա՝ կենցաղային թափոններից նոր ռեսուրս ստանալու դասընթացներին մասնակցած շուրջ 100 բնակիչ էլ ձեռք է բերել նաև եկամուտ ստանալու նոր հմտություններ:
Հարցին, թե ծրագրի արդյունքների մասին երբ կարող ենք խոսել, ծրագրի մարզային համակարգող, «Բլեջան» բնապահպանական, սոցիալական, բիզնեսի աջակցության ՀԿ-ի ղեկավար Լիանա Ասոյանը նշեց. «Վերջնական արդյունքին կհասնենք այն ժամանակ, երբ նմանատիպ միջոցառումների կարիք չունենանք: Երբ այլևս չաղտոտենք մեր տարածքը: Մենք պետք է այնքան պատասխանատու լինենք մեր բնության հանդեպ, որ նման առիթներ չլինեն»: Արձագանքելով հարցին, թե ծրագիրն արդյոք օգնել է տեղի բնակիչների վարքականոնի փոփոխությանը՝ նա ասաց. «Աշխատանքներ տանում ենք այդ ուղղությամբ: ՏԻՄ-երի ու տեղի բնակիչների հետ մոնիթորինգի ու բացատրական աշխատանքներ ենք տանում, դասընթացներ անցկացնում»:
ԳՄՀԸ-ի հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն Մադլեն Ռաուշենբերգերն ասաց, որ սա մեծ ու կարևոր փորձ էր: «Պետք է պատրաստ լինենք և չզլանանք հավաքել գետնին թափված աղբը: Հայաստանը չքնաղ երկիր է: Դուք ունեք գեղեցիկ բնություն: Պետք է խրախուսեք, ոգևորեք ձեր կոլեգաներին, բարեկամներին ու ընկերներին, որ նրանք նույնպես իրենց ներդրումն ունենան մաքրման աշխատանքներում, որպեսզի մենք չունենանք այն պատկերը, որն ունեինք մինչ մաքրումը»,- նշեց նա:
Միջոցառման ավարտին ծրագրի մասնակից շահառու համայնքների բնակիչները Սևանա լճի ափամերձ տարածքի մաքրման աշխատանքներ իրականացրեցին:
Ծրագրին աջակցել է նաև «Այ Էս Էս Դի» Համայնքների կայուն զարգացման նորարարական լուծումներ» (ISSD) ՀԿ-ն:
Հուլիս 16, 2021 at 18:52